Šta je IUI (intrauterina inseminacija)?

IUI (intrauterina inseminacija) je postupak biomedicinski pomognute oplodnje (BMPO) pri kojem se u očekivano vrijeme ovulacije u matericu ubrizgava prethodno obrađena sjemena tekućina partnera/supruga. Postupak IUI se može provesti u prirodnom ciklusu (bez davanja lijekova za stimulaciju ovulacije) ili u stimulisanom ciklusu (prethodno primanje lijekova koji će stimulisati jajnike da stvore više folikula, odnsono jajnih ćelija).

Kada preporučujemo IUI (intrauterina inseminacija)?

Inseminacija se preporučuje parovima gdje postoji blaži oblik muške neplodnosti (niži procenat progresivno pokretnih spermatozoida, manja koncentracija spermija u ejakulatu ili kombinacija ove dvije patološke forme sjemena), odnsono kod pacijentica (slab cervikalni faktor, stanje nakon operacije cerviksa, ednometrioza prvog i drugog stepena odnsono kod nerazjašenog uzroka neplodnsoti.

Šta je preduslov za provođenje postupka IUI?

Preduslov za provođenje postupka intrauterine inseminacije jesu prohodni jajovodi, odnsono prohodan bar jedan jajovod. Da nema upale gornjeg reproduktivnog trakta (materična šupljina i jajovodi). Odsustvo polno prenosivih bolesti (hepatitis B, hepatitis C, HIV, VDRL).

Pacijentica u skopu pripreme za postupak IUI treba obaviti slijedeće pretrage:

brieseve cerviksa na prisustvo klamidije, mikoplazme i urapalzme
test prohodnosti jajovoda
analize hormona: FSH, LH, E2, PRL, AMH, TSH, fT3, fT4
markere na prisustvo hepatitis-a B, hepatitis-a C, HIV-a, VDRL

Pacijent u sklopu pripreme za postupak IUI treba uraditi:

spermiogram
markere na prisustvo hepatitis-a B, hepatitis-a C, HIV-a, VDRL

Uspješnost postupka intrauterine inseminacije (IUI)

Uspješnost postupka IUI zavisi od više parametara:

pravilno postavljena indikacija za provođenje postupka
kvalitet pripremljenog sjemena u laboratoriju
dobi žene i dobi supruga/partnera

Ukupno gledajući procenat uspješnosti ineminacije je 10%-15%. Kod žena starosti manje od 30 godina procenat uspješnosti po ciklusu je do 16%, 30-34 godine (12,5%), 35-37 godina 12,1%, 38-41 godina (9,2%) i za pacijentice iznad 42 godine 5,6%. Kumulativna stopa začeća nakon 6 provedenih inseminacija je između 14,5%-36,5% (zavisi od životne dobi pacijentice).

Od čega se sastoji procedura IUI

Stimulacija ovulacije

Proces stimulacije ovulacije počinje 3. ili 5. dan ciklusa. Provodi se tzv. blaga stimulacija tabletama (letrozol ili klomid) ili kombinacijom tableta (letrozol) i ampulama (rFSH lijekovi). Proces stimulacije traje 5 do 8 dana što zavisi od “odgovora” jajnika (razvoja folikulua).

Folikulometrija

Ako se IUI provodi u prirodnom ciklusu, folikulometriju treba provesti do 11. dana ciklusa kako bi se na vrijeme detektovala najava ovulacije. U toku stimulacije ovulacije vrše se ultrazvučne kontrole sa ciljem pračenja rasta folikula. U momentu kada jedan ili više folikula dosegnu veličinu od 18 mm pacijentica prima tzv. Stop injekciju za sazrijevanje folikula. Unutar 36h od davanja injekcije provodi se postupak IUI inseminacije. Ako u toku stimulacije ovulacije dobijemo više od 4 folikula pravilinije je umjesto postupka IUI provesti postupak vantijelesne oplodnje IVF sa ciljem izbjegavanja višeplodne trudnoće.

Izvođenje postupka homologne intrauterine inseminacije (IUI)

Pacijentica liježe na ginekološki sto u klasičnom ginekološkom položaju. U rodnicu se uvodi Cuscov spekulum kako bi se prikazao grlić materice. Rodnica i grlić materice se očiste fiziološkom otopinom (temperatura 37ºC). Potom se rodnica i grlić materice osuše suhim sterilnim gazama. Slijedeći korak je da se kroz grlić materice do materične šupljine uvede kateter za IUI. Kroz kateter se u matericu ubrizgava prethodno obrađeno sjeme supruga/partnera. Nakon što je sjeme ubrizgano, kateter se laganim pokretima izvodi izvan materice. Pacijentica ostaje u ginekološkom položaju petnaestak minuta nakon provedenog postupka. Uobičajeno je da se od provdenog zahvata IUI do testa na trudnoću koristi terapija mikroniziranim progrsteronom. Dvanaest dana od provedenog postupka IUI pacijentica radi urin test na trudnoću ili test iz krvi ß-HCG.

Moguće komplikacije postupka homologne intrauterine inseminacije (IUI)

Kateter za inseminaciju ne prolazi kroz vanjsko ušće grlića materice U rijetkim slučajevima vanjsko ušće je neprohodno za kateter. Uzrok tome mogu biti raniji zahvati na grliću materice (LLETZ/konizacija). Povlačenjem grlića materice vanjsko ušće grlića postaje prohodno. Rijetko je da se odustane od postupka zbog nemogućnosti da se prođe kroz vanjsko ušće grlića materice.
Kateter za inseminaciju ne prolazi unutrašnje ušće grlića materice U slučaju da kateter ne može proći kroz unutrašnje ušće grlića mateirce provode se slične procedure kako bi se obezbijedio prolaz katetera. Procedure se mogu provoditi i pod kontrolom ultrazvuka.
Otpor prilikom istiskivanja sjemene tekučine u materište Može se dogoditi ako je kateter uveden preduboko u materičnu šupljinu. Povlačenjem katetera natrag otpor nestaje i embriolog neometano može ubrizgati sjeme u materičnu šupljinu.
Sindrom ovarijalne hiperstimulacije Prenaglašen (intenzivan) ogovor jajnika na stumulaciju ovulacije. Hiperstimulacija jajnika se rijetko događa pri protokolima blage stimulacije ovulacije.
Alergijska reakcija na inseminirano sjeme
Vanmaterična trudnoća posebno ako jedan od jajovoda nije prohodan ili je djelomično prohodan Ako je od ranije konstatovano da jajovodi (jedan ili oba) nisu optimalne prohodnosti ili optimalne anatomije postoji rizik za nastanak vamaterične trudnoće. Zbog toga se pacijentima predlaže da se IUI provodi isključivo ako je dobar odgovor jajnika na strani gdje je jajvod potpuno “zdrav” ili umjesto postupka IUI predlaže postupak vantjelesne oplodnje IVF.
Višeplodna trudnoća U slučaju da je odgovor jajnika izdašniji (više od 4 folikula) moguća je višeplodna trudnoća. Ako se tokom stimulacije ovulacije razvije više od 4 folikula postoji mogućnost za nastanak višeplodne trudnoće. Kao mjera prevencije nastanka višeplodne trudnoće moguća je konverzija postupka IUI u postupak IVF.

Zaključujemo

Inseminacija popravlja slabost subfertilnog (lošijeg) sjemena, potpuno je prirodna, bezbolna, i uz ispunjene uslove za njeno provođenje prihvatljiva je metoda medicinskog pomaganja u liječenju bračne neplodnosti. Dodatne informacije vezano za izvođenje postupka IUI možete dobiti putem e-maila:ivf@mehmedbasic.ba, putem telefona +387 33 81 13 13 ili putem mobitela +387 60 32 59 801. U susret novom životu, IVF centar Zavoda "Mehmedbašić"